Economisch belang ?

In een raadsvoorstel van 6 september 2005 geeft de gemeente Opsterland, die penvoerder is van het project, aan dat er in eerste instantie alleen maar onderzoek is gedaan naar de kosten van de heropening. Met het toegankelijk maken van de toervaart zou de leefbaarheid en economische ontwikkeling van Nij Beets worden verbeterd. Men baseert zich daarbij op het provinciale rapport “Overzicht effecten Friese Merenproject”. In hun zienswijzen en bezwaarschriften hebben de omwonenden al aangegeven, dat de aannames rond de geschetste economische ontwikkelingen onjuist waren. Dit is later ook gebleken uit contra-expertise, uitgevoerd door professor Sijtsma, wetenschapswinkel Rijksuniversiteit Groningen en het rapport van de Noordelijke Rekenkamer, Toerisme en recreatie in Fryslân, 21 februari 2008. In dat rapport spreekt de Noordelijke Rekenkamer over alle Friese Meren projecten – waaronder het Polderhoofdkanaal – en concludeert zij dat niet is vast te stellen of de toeristische projecten extra werkgelegenheid opleveren. Dit omdat – aldus de Rekenkamer – de provincie niet beschikt over bruikbare (sturings) informatie.

Diverse publicaties[2]* hebben al aangetoond, dat openstelling van het Polderhoofdkanaal absoluut niet die forse stimulans zal betekenen voor de werkgelegenheid, zoals de betrokken overheden schetsen. Onlangs noemden een aantal statenleden de onderbouwing ook flinterdun. In relatie met de omvang van de investering (ten tijde van die publicaties nog 8,6 miljoen euro tegen de 16,1 miljoen nu) lijkt de betekenis dus uitermate klein.

[2] contra-expertise, uitgevoerd door professor Sijtsma, wetenschapswinkel Rijksuniversiteit Groningen. Ook de voorzieningenrechter heeft eind 2007 in zijn schriftelijke uitspraak laten weten van oordeel te zijn, dat niet overtuigend is komen vast te staan dat de hernieuwde openstelling van het kanaal zulke omvangrijke werkgelegenheidseffecten en andere economische impulsen voor de regio tot gevolg zal hebben, dat sprake is van dwingende redenen van groot openbaar belang. Evenmin is komen vast te staan dat het belang van deze heropening op de lange termijn zwaarder moet wegen dan het belang van diersoorten, die mede op grond van Europese regels strikt moeten worden beschermd. Het onderzoek van de Noordelijke Rekenkamer (rapport 21 februari ’08) toont eveneens aan, dat de overheden een te rooskleurig beeld geven van de werkgelegenheidseffecten van de toeristische plannen en dat zij te gemakkelijk over mogelijke schade aan de natuur en landschap heen stappen.

Wijziging in hoeveelheid arbeidsplaatsen

Ook de voortdurende wijziging van de hoeveelheid nieuwe arbeidsplaatsen in de regio levert vragen op. In het plan van december 2003 werd nog gesproken over 1 vaste fte, terwijl in de huidige rapportages al over 22 en 25 structurele arbeidsplaatsen wordt gerept. In 2003 gaf de Provincie Fryslân nog te kennen, dat er weinig positieve effecten zouden zijn voor de werkgelegenheid. Recentelijk is dit weer herhaald. Niet alleen tijdens de presentatie op 28 november 2006 in Restaurant Herberg It Polderhûs heeft het CBP gevraagd naar de onderbouwing van de verwachte toename van de werkgelegenheid en de gehanteerde financiële paragraaf, ook n.a.v. eerdere vragen zijn deze cijfers nimmer toegelicht.

Wat wel opvalt is dat beoogde aantal banen wel heel erg dure banen worden.Want de kosten voor heropening worden nu geschat op € 16.000.000,- (dit is eerder een te lage dan te hoge inschatting) dit rapport gaat er van uit dat er 21 FTE worden gecreëerd (21 fulltime / 30-35 parttime seizoengebonden arbeidsplaatsen voor laag geschoolden). Volgens een contra expertice door de heer Sijtsma van de rijks universiteit Groningen  wordt het beoogde aantal banen hooguit 9. Wanneer we er van uit gaan dat er 21 FTE worden gecreeerd  dan betekent dat een investering per arbeidsplaats van € 761.905,- euro. Dat is  aanzienlijk meer dan de kosten van de Melkert banen die destijds op de helling moesten omdat het de gemeenschap teveel geld kostte! Gaan we uit van de meer reeele 9 banen dan wordt de investering per arbeidsplaats gewoon onrealistisch. Maar het is de inwoners van Opsterland en Smallingerland nooit duidelijk gemaakt dat er achter de keuze voor heropening een dergelijke investering per arbeidsplaats schuilgaat !

Conclusie

Niet is komen vast te staan dat de hernieuwde openstelling van het kanaal zulke omvangrijke werkgelegenheidseffecten en andere economische impulsen voor de regio tot gevolg zal hebben, dat sprake is van dwingende redenen van groot openbaar belang. Evenmin is komen vast te staan dat het belang van deze heropening op de lange termijn zwaarder moet wegen dan het belang van diersoorten, die mede op grond van Europese regels strikt moeten worden beschermd.

Sedert de start van het bevaarbaar maken van het Polderhoofdkanaal zijn er slechts geringe werkzaamheden verricht. Vreemd genoeg zijn er toch al miljoenen uitgegeven; de bestuurders spreken over meer dan vijf miljoen euro! Hoe kan het, dat er bijna geen werk is verricht en dat er toch zoveel geld geïnvesteerd is, dat er geen weg meer terug lijkt te zijn. Is dit geld daadwerkelijk uitgegeven en waaraan dan? Of is dit bedoeld om de opinie een bepaalde kant op te duwen?